İşçinin hangi nedenlerle işten çıkartıldığı kendisine yazılı olarak ve açıklayıcı şekilde bildirildikten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na işten çıkışının tarihi ve nedeni ile birlikte bildirilmesi gerekmektedir. Bu bildirim elektronik ortamda SGK’nın sayfasından yapılmaktadır. İşten çıkış nedeni bildirimi için SGK tarafından belirlenmiş çıkış kodlarının kullanılması gerekmektedir. İşten çıkış kodlarına göre çalışan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı alıp almayacağı belirlenir. Bu yüzden SGK işten çıkış kodu, iş akdi sonlanan her çalışan için doğru olarak girilmelidir. İşçinin kıdem, ihbar yahut işsizlik ödeneğine hak kazanıp kazanmadığına işten çıkış kodlarına bakılarak karar verilebilecektir.
İşten Çıkış Kodunun Önemi Nedir?
İşten çıkış kodları, işçi ve işveren arasında doğması muhtemel ihtilaflarda yargıya yol göstermektedir. Zira işten çıkış kodlarını işveren doğru bir biçimde SGK’ya bildirmek zorundadır. İşten çıkış kodları, iş sözleşmesini hangi tarafın hangi nedenle sona erdirdiğini ve bunun sonucunda kimin haklı olabileceğini gösterir.
Yine işten çıkış kodu İş ve İşçi Bulma Kurumu ( İŞKUR ) ’dan talep edilecek olan işsizlik ödeneğine de etki etmektedir. Bilindiği üzere son 3 yıl içerisinde en az 600 günlük sigorta primi ödenen ve son iş sözleşmesinin feshinden önce en az 120 gün aynı işyerinde çalışan kişi, kendi isteği dışında veya kendi kusuruna dayanmayan bir sebeple işten ayrıldı ise iş sözleşmesi fesih edildikten 30 gün içerisinde İŞKUR’a müracaat ederek işsizlik ödeneği talebinde bulunabilir.
İŞKUR personelince yapılan incelemelerde işçinin, işten çıkış kodu kontrol edilir, şayet işçi istifa nedeniyle işten ayrıldı ise o işçiye, işsizlik ödeneği yardımında bulunulamamaktadır.
İşten Çıkış Kodunun Ne Olduğu Nasıl Öğrenilir?
İşçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi durumunda şayet işten hangi kod ile ayrıldığının resmi kayıtlara ne şekilde geçtiği merak ediliyor ise e-devlet kapısı üzerinden statünüze uyan 4A, 4B, 4C sigortalılık hizmet dökümü sayfasından öğrenilebileceği gibi en yakın SGK’ya ilgili kişi müracaat ederek öğrenebilir.
İşten Çıkış Kodunu Bildirmek Zorunlu Mudur?
İşçinin, iş akdi herhangi bir sebeple sona erdiğinde muhakkak SGK’ya bildirimde bulunulması gerekmektedir. Aksi durumda çıkışı bildirmeyen işveren hakkında SGK tarafından cezai yaptırımlar uygulanır.
SGK Güncel İşten Çıkış Kodları Nelerdir?
1 Numaralı Kod – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşverence Feshi;
Deneme süresi içerisinde taraflar bildirim süresine gerek kalmaksızın ve tazminatsız olarak iş sözleşmesini sona erdirebilmektedir. Eğer deneme süresi içerisinde veya sonunda sözleşme işveren tarafından sonlandırılmışsa, Sosyal Güvenlik Kurumu çıkış kodu olarak bu kod seçilecektir.
2 Numaralı Kod – Deneme Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi;
Deneme süresi içerisinde veya sonunda sözleşme işçi tarafından sona erdirilmişse bu kod seçilecektir.
3 Numaralı Kod – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi (İstifa);
İşçi – işveren arasındaki sözleşme belirsiz süreli ise ve işçi tarafından sona erdirilmişse bu kod seçilecektir.
4 Numaralı Kod – Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Sebep Bildirilmeden Feshi;
Belirsiz süreli iş sözleşmesi işveren tarafından feshediliyor ve haklı bir neden bildirilmiyorsa bu kod seçilecektir.
5 Numaralı Kod – Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Sona Ermesi;
İş sözleşmesi belirli süreli ise, sürenin dolmasıyla birlikte sözleşme kendiliğinden sona ereceğinden bu kod seçilecektir.
8 Numaralı Kod – Emeklilik (Yaşlılık) Veya Toptan Ödeme;
İşçi, Sosyal Güvenlik Kurumlarından emekli aylığına veya toptan ödemeye hak kazanacak şekilde işten ayrılıyorsa bu kod seçilir.
9 Numaralı Kod – Malulen Emeklilik;
Malulen emekli olarak işten ayrılan işçi için bu kod seçilecek.
10 Numaralı Kod – Ölüm;
İşçinin ölümü halinde çıkış kodu olarak bu kod seçilecektir.
11 Numaralı Kod – İş Kazası Sonucu Ölüm;
İşçinin ölümü iş kazasına bağlı olarak gerçekleşmişse bu kod seçilecektir.
12 Numaralı Kod – Askerlik;
İşçi, askerlik görevini yerine getirmek üzere işten ayrılmışsa bu kod seçilecektir.
13 Numaralı Kod – Kadın İşçinin Evlenmesi;
Kadın işçi, evlendiği tarih itibariyle bir yıl içerisinde evlilik gerekçesiyle iş akdini feshetmişse, çıkış kodu olarak bu kod seçilir.
14 Numaralı Kod – Emeklilik İçin Yaş Dışında Diğer Şartların Tamamlanması;
Sigortalı, yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını sağlamışsa ve bunları sağladığına dair yazılı belgeyi Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alarak işverene ibraz etmişse, bu durumda çıkış kodu olarak bu kodun seçilmesi gerekmektedir.
15 Numaralı Kod – Toplu İşçi Çıkarma;
İşveren, kanun kapsamında toplu olarak işçi çıkarabilmektedir. Toplu işten çıkarma kapsamında olan işten çıkarılan işçiler için bu kod seçilecektir.
16 Numaralı Kod – Sözleşme Sona Ermeden Sigortalının Aynı İşverene Ait Diğer İşyerine Nakli;
Aynı gerçek veya tüzel kişi işverene ait birden fazla işyeri arasında işçinin nakledilmesi durumunda bu kod seçilecektir.
17 Numaralı Kod – İşyerinin Kapanması;
İşyerinin, herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi durumunda işten çıkarılan işçiler için bu kod seçilecektir.
18 Numaralı Kod – İşin Sona Ermesi;
Belirli bir proje, inşaat veya üretimin gerçekleşmesi amacını taşıyan işlerde amacın gerçekleşmesi ile iş de sona ermiş olacaktır. Bu durumda da iş sözleşmeleri sona eren işçiler için bu kod seçilmektedir.
19 Numaralı Kod – Mevsim Bitimi;
Mevsimlik işlerde mevsimin bitimi ile birlikte işçiler için çıkış verilmekte fakat takip eden aynı mevsimde tekrar girişleri yapılmaktadır. Bu durumda çıkış kodu olarak bu kod seçilecektir. Ancak eğer çıkış verilen işçiler takip eden sezonda tekrar işbaşı yaptırılmayacaksa, bu kod yerine 4 numaralı kod seçilecektir.
20 Numaralı Kod – Kampanya bitimi;
Bazı işyerlerinde kampanyalı üretim yapıldığı için kampanya bitiminde işçilere çıkış verilmekte, bir sonraki kampanyaya kadar iş akdi askıda kalmaktadır. Söz konusu çıkışlarda bu kodun seçilmesi gerekmektedir. Eğer çıkış verilen işçiler takip eden kampanyada tekrar işbaşı yaptırılmayacaksa, bu kod yerine 4 numaralı kod seçilecektir.
21 Numaralı Kod – Statü Değişikliği;
İşyerinde (4/a)’ lı olarak çalışan bir işçi, işyerinde (4/b) statüsüne tabi olursa 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olarak sigortalılığı devam ettirilmektedir. Bu tür statü değişiklikleri durumunda yapılan çıkışlarda bu kod seçilmektedir.
22 Numaralı Kod – Diğer Nedenler;
İşçinin çıkış nedeni bu kod listesinde hiçbir kategoriye uymuyorsa, bu kod seçilmelidir.
23 Numaralı Kod – İşçi Tarafından Zorunlu Nedenle Fesih;
İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması (4857 s.k. 24/III) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
24 Numaralı Kod – İşçi Tarafından Sağlık Nedeniyle Fesih;
İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olduğunda veyahut işçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulduğu (4857 s.k. 24/I) durumda bu çıkış kodu seçilecektir.
25 Numaralı Kod – İşçi Tarafından İşverenin Ahlak Ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışı Nedeni İle Fesih;
İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa, işveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa, işveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse
yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunursa, işçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa, işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa yahut çalışma şartları uygulanmazsa (4857 s.k. 24/II) bu kod seçilecektir.
26 Numaralı Kod – Disiplin Kurulu Kararı İle Fesih;
Disiplin kurulu bulunan işyerlerinde kurulun aldığı kararla işçini sözleşmesi feshedilmişse bu kod seçilecektir.
27 Numaralı Kod – İşveren Tarafından Zorunlu Nedenlerle Ve Tutukluluk Nedeniyle Fesih;
İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması (4857 s.k. 25/III) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
28 Numaralı Kod – İşveren Tarafından Sağlık Nedeni İle Fesih;
İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi durumunda, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi veyahut da işçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması (4857 s.k. 25/I) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
30 Numaralı Kod – Vize Süresinin Bitimi;
İş sözleşmesinin devamı işçi ve işveren dışında üçüncü bir kurum veya kuruluşun vizesine bağlı ise ve vize süresi sona ermişse bu kod seçilecektir. Vize süresinin sona ermesiyle birlikte iş akdi askıda sayılmakta, yeniden vize alınmasıyla birlikte devam etmektedir. Ancak vize süresinin bitiminden sonra işçi tekrar işe başlatılmayacaksa bu kod yerine 4 numaralı kod seçilmelidir.
31 Numaralı Kod – Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev Ve Lokavt Kanunu Kapsamında Kendi İstek Ve Kusuru Dışında Feshi;
İşçi, kendi istek ve kusuru dışında kanunların işverene tanıdığı fesih yetkisi kapsamında işten çıkarılmışsa bu kod seçilecektir.
32 Numaralı Kod – 4046 Sayılı Kanunun 21’inci Maddesine Göre Özelleştirme Nedeni İle Fesih;
Özelleştirilen bir işyerinden bu sebeple çıkarılan işçi için bu kod seçilecektir.
33 Numaralı Kod – Gazeteci Tarafından Sözleşmenin Feshi;
İş sözleşmesi gazeteci tarafından, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 7’nci maddesi ile 11’inci maddesi kapsamında sona erdirilmişse bu kod seçilecektir.
34 Numaralı Kod – İşyerinin Devri, İşin Veya İşyerinin Niteliğinin Değişmesi Nedeniyle Fesih;
İşçinin çıkarılma sebebi işyerinin bir başka işyerine devri ya da işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi ise bu kod seçilir.
35 Numaralı Kod – 6495 Sayılı Kanun Nedeniyle Devlet Memurluğuna Geçiş;
Sigortalının devlet memurluğuna geçiş halinde bu kod kullanılacaktır.
36 Numaralı Kod – Kanun Hükmünde Kararname İle İşyerinin Kapatılması;
21 Temmuz 2016 tarihi itibariyle başlayan olağanüstü hal uygulaması kapsamında 667 ve 668 sayılı ve devamındaki Kanun Hükmünde Kararnamelerle bazı işyerleri kapatılmıştır. Buna göre söz konusu kanun hükmünde kararnamelerle kapatılan işyerlerinden çıkışı yapılacak sigortalılar için bu kod seçilecektir.
37 Numaralı Kod – Kanun Hükmünde Kararname İle Kamu Görevinden Çıkarma;
FETÖ/PDY nedeni ile kamu görevinden çıkarılanların işten çıkış kodları 37 olarak bildirilecektir.
38 Numaralı Kod – Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma;
Doğum nedeniyle işten ayrılan bayan sigortalı için seçilecek koddur.
39 Numaralı Kod – 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Kamu İşçiliğine Geçiş;
Kamu idarelerinde alt işverenin işçisi olarak çalışırken, 696 sayılı KHK ile kamuya işçi olarak geçen işçiler için kullanılacaktır.
40 Numaralı Kod – 696 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Kamu İşçiliğine Geçilmemesi Sebebiyle Çıkış;
Kamu idarelerinde alt işverenin işçisi olarak çalışırken, 696 sayılı KHK ile kamuya işçi olarak atanmasını sağlayacak şartları taşımayan işçilerin iş akdinin sonlandırılması halinde seçilecek koddur.
41 Numaralı Kod – Re’sen İşten Ayrılış Bildirgesi Düzenlenenler;
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından değişik gerekçeler nedeniyle işten ayrılışları resen düzenlenenler için seçilecek koddur.
42 Numaralı Kod – Sözleşme Kurulurken Gerçeğe Uygun Olamayan Beyan Nedeniyle İşverenin Yanıltılması;
İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması (4857 s.k. 25/II-a) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
43 Numaralı Kod – İşçinin, İşverene Veya Ailesine Hakaret Etmesi Ya Da Asılsız İhbarlarda Bulunması;
İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması (4857 s.k. 25/II-b) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
44 Numaralı Kod – İşçinin, Başka İşçiyi Taciz Etmesi;
İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması (4857 s.k. 25/II-c) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
45 Numaralı Kod – İşçinin, İşverene Veya Ailesine Ya Da Başka İşçiye Sataşması, Alkol Ve Uyuşturucu Madde Kullanması;
İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması (4857 s.k. 25/II-d) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
46 Numaralı Kod – Güveni Kötüye Kullanma, Hırsızlık Veya Sırların İfşa Edilmesi;
İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması (4857 s.k. 25/II-e) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
47 Numaralı Kod – İşçinin 7 Günden Fazla Hapis Cezası İle Cezalandırılan Suç İşlemesi;
İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi (4857 s.k. 25/II-f) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
48 Numaralı Kod – İşçinin Devamsızlık Yapması;
İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi (4857 s.k. 25/II-g) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
49 Numaralı Kod – İşçinin, Kendisine Verilen İşleri Kasıtlı Olarak Yapmaması;
İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi (4857 s.k. 25/II-h) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
50 Numaralı Kod – İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürme Veya İşyeri Malına Zarar Verme;
İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması (4857 s.k. 25/II-ı) durumunda bu çıkış kodu seçilecektir.
İşten çıkış kodları işçilerin tazminata hak kazanması konusunda önemli bir belirleyicidir. Bu nedenlerle bu konularda İş Hukukunda uzman Erzincan avukata danışılmalıdır.
Daha fazla makale için tıklayınız.
Terekenin (Mirasın) Tespiti Davası Nedir?
Avukata Danışmak Ücretli Midir?