Soybağının (Nesebin) Reddi Davası Nedir?
Türk Medeni Kanununa göre evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden itibaren üç yüz gün içerisinde doğan çocuğun babası kocadır ve çocuk kocanın nüfusuna kayıt edilir. Soybağının düzeltilmesi amacıyla açılan soybağının reddi davası, baba ile çocuk arasında geçerli olan soybağı ilişkisinin soybağının reddi davası yoluyla çürütülerek, ortadan kaldırılması anlamına gelmektedir.Soybağının reddi davası baba ile çocuk arasında mevcut olan soy ilişkisini ortadan kaldırmaya yönelik yenilik doğurucu bir davadır.
Soybağının (Nesebin) Reddi Davasında Hak Düşürücü Süre Nedir?
Türk Medeni Kanunu 289. Maddeye göre “Koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde davayı açmak zorundadır”.
Çocuk ise ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır.
Dava açmada gecikme durumunda ise Türk Medeni Kanunu bu durumu “Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar” diyerek bir yıllık süreyi gecikmenin haklı olması durumunda bu haklı sebebin ortadan kalktığı anda işleyeceğini hüküm altına almıştır.
Soybağının (Nesebin) Reddi Davasını Kim Açabilir, Tarafları Kimdir?
Türk Medeni Kanunu madde 286/1’e göre “Koca, soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini çürütebilir. Bu dava ana ve çocuğa karşı açılır.”
Türk Medeni Kanunu madde 286/2’ye göre ise; “Çocuk da dava hakkına sahiptir. Bu dava ana ve kocaya karşı açılır.”
Anılan maddeler uyarınca dava hakkı hem kocaya hem de çocuğa tanınmıştır. Kocanın açacağı davada davalılar ana ve çocuk olacakken, çocuğun açacağı davada davalılar ana ve kocaya karşı açılır.
Çocuk Soybağının Reddi Davası Açabilir mi?
Türk Medeni Kanunu’nun 286. Maddesine göre çocuk da dava açma hakkına sahiptir.
Soybağının (Nesebin) Reddi Davasında DNA Testi zorunlu mu?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu 292. Maddeye göre; “Uyuşmazlığın çözümü bakımından zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak, ayrıca sağlık yönünden bir tehlike oluşturmamak şartıyla, herkes, soybağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde, hâkim incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar verir.”
Hükümden de anlaşılacağı üzere soybağının reddi davasında hakim DNA testi verilmesine karar verebilir. Haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması durumunda hakim bunun zor kullanılarak yapılmasına karar verir.
Soybağının (Nesebin) Reddi ve Babalık Davası Birlikte Açılır Mı?
Soybağının reddi davası ile babalık davası, aynı dava dosyası ile bir arada görülemez. Her iki davanın da ayrı ayrı açılıp görülmesi gerekmektedir.
Soybağının (Nesebin) Reddi Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Soybağının reddi davasında görevli mahkeme Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Yargılama Usullerine Dair Kanun’un 4. Maddesi bağlamında aile mahkemeleridir. Aile mahkemesi kurulamayan yerlerde Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olacaktır.
Soybağının reddi davasında yetkili mahkeme Türk Medeni Kanunu 283. Maddeye göre; “Soybağına ilişkin davalar, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır”. Hükme göre yetkili mahkeme davacı ve davalının dava veya çocuğun doğumu esnasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılabilecektir.
Taraflardan hiçbirinin Türkiye’de yerleşim yerinin bulunmaması durumunda ise soybağının reddi davasında yetkili mahkeme 5718 Sayılı Kanuna göre “Türk vatandaşlarının kişi hallerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde, Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması halinde ilgilinin sakin olduğu yer, Türkiye’de sakin değilse Türkiye’de son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
Soybağının Reddi Davası Ne Kadar Sürer?
Soybağının reddi davasının ne kadar süreceğine dair net bir süre vermek mümkün değildir. Bu dava ortalama 1-2 yıl sürebilmektedir. İstinaf yoluna başvurulması durumunda süre 1-2 sene daha uzayabilmektedir.Sürecin daha kısa sürmesi tarafların katkısından kaynaklanmalıdır.
Soybağının Reddi Davasının Avukatlık Ücreti Ne Kadardır?
Soybağının reddi davası için davanın durumuna göre avukat tarafından bir ücret belirlenecektir. Yine de bu ücret her yıl düzenlenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 2024 yılı için 17.900 Türk Lirasından az olamayacaktır. Bu miktardan az ücret alınması olması durumunda kanuna aykırılık söz konusudur.
Daha fazla makale için tıklayınız.
