Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Suçunun Cezası Nedir?

//

Av.Haşim KARTAL

Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Suçunun Cezası Nedir?

Nafaka yükümlülüğünün ihlali suçu İcra ve İflas kanunu madde 344’de düzenlenmiştir. Nafaka bir kimseyi geçindirmekle, bakıp gözetmekle yükümlü bulunduğu kimseye ya da kimselere, mahkeme kararıyla verdiği irat ya da toplu ödeme olarak tanımlanabilir. Nafaka yükümlülüğünün ihlali  suçunun oluşabilmesi için, nafaka ödemesinin kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanması gerekir. Nafaka kararı, nafaka alacaklısı tarafından icraya konulduğu zaman icraya konulan nafakaya ödemeyen borçlu nafaka yükümlülüğünü ihlal etmiş sayılır. Nafaka tutarı borçlu tarafından ödenmediği takdirde nafaka yükümlülüğünün ihlali suçu işlenmiş olur.Lehine nafaka hükmedilen şahıs veya şahısların şikayeti üzerine nafaka borçlusu tazyik hapsine mahkum edilecek ve borçlu cebri icraya zorlanarak borcun tahsili sağlanabilecektir.

Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Suçunun Unsurları Nedir?

Nafaka yükümlülüğünü ihlali suçunun oluşması için ve nafaka yükümlülüsünün cezalandırılması için bazı şartlar aranmaktadır.

  • Mahkemece hükmedilen nafakaya ilişkin ilama veya ara kararına dayanılarak icra takibi yapılmış olmalı,
  • Nafakanın ödenmesine ilişkin bir mahkeme kararın bulunmalı ve nafaka borcu maddi hukuk bakımından devam ediyor olması gerekir,
  • Nafaka ilamı veya nafaka ödenmesine ilişkin ara karar icraya konulmuş olmalı ve nafaka borcunun ödenmesine ilişkin ödeme veya icra emrinin borçluya tebliğ edilmesi gerekir,
  • Söz konusu nafaka borcu yerine getirilmemiş olması gerekir,
  • Aylık nafakaya hükmedilmesi durumunda ödeme ya da icra emrinin tebliği ile şikayet tarihi arasında işlenmiş en az bir aylık cari nafaka borcu bulunmalıdır,
  • Cezayı ortadan kaldırılmasını gerektiren nedenler bulunmamalıdır,

Nafaka Yükümlüğünün İhlali Suçunda Yargılama ve Zamanaşımı Nedir?

Nafaka alacaklısı yetkili ve görevli icra mahkemesine yazılı şikayet dilekçesiyle icra ceza mahkemesine şikayette bulunabilir. Nafaka yükümlülüğünün ihlali suçu, takibi şikayete bağlı bir suçtur olup re’sen kovuşturma yapılan bir suç değildir. Dolayısıyla cumhuriyet savcısına başvurarak ya da iddianame ile kamu davası açma şeklinde nafaka ödememe şikayeti yapılamaz.

Nafaka yükümlülüğüne ilişkin dava süresi İcra ve İflas Kanunu’nun 347. maddesinde düzenlenmiştir.

İcra ve İflas Kanunu’nun 347. maddesine göre, “Bu Bapta yer alan fiillerden dolayı şikâyet hakkı, fiilin öğrenildiği tarihten itibaren üç ay ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl geçmekle düşer.”

Söz konusu maddeden de anlaşılacağı üzere nafakaya ilişkin kararlara uymama şikayetinde zamanaşımı süresi üç aydır. Yani en fazla geriye dönük 3 ayık nafaka istenebilir. İcra mahkemesinin verdiği tazyik hapsine ilişkin karar, kesinleştiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra yerine getirilmez.

Nafakanın Ödenmemesi Halinde Hapsen Tazyik Cezası Adli Sicile İşler Mi?

Yukarıda da belirttiğimiz üzere Hapsen Tazyik kararı Türk Ceza Kanunu bağlamında bir ceza değildir. İcra ve İflas Kanununa özgü bir yaptırımdır. Amaç borçlunun nafakayı ödemesini sağlamaktır. Dolayısıyla nafaka yükümlülüğünün ihlali halinde sanığa verilen hapsen tazyik cezası adli sicile işlemez.

Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Davasında Sanık Duruşmaya Gelmezse Ne Olur?

Sanık duruşmaya gelmez ve kendisini bir vekil ile temsil ettirmez ise yokluğunda yargılama yapılır ve karara bağlanır.

Sanığın duruşmaya bizzat gelmesi kural olarak gerekmemektedir. Kendisini bir vekil ile temsil ettirmesi mümkündür. İcra-iflas Suçları bakımından böyle bir özellik bulunmaktadır. Kendisini vekil ile temsil eden sanığın duruşmaya gelmesi zorunlu değildir.

Ancak duruma göre Hakim özellikle sanığın duruşmada hazır bulunmasına karar verebilir. Bu durumda sanığın bizzat duruşmaya gelmesi için gerekli işlemler yapılır.

Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Suçunun Cezası Nedir?

Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Davasında Şikayetçi, Şikayetinden Vazgeçerse Ne Olur?

Şikayetçinin duruşmada ya da yargılamanın herhangi bir evresinde,  kararın kesinleşmesinden sonra hatta sanığın hapsen tazyik kararının infazına başlandıktan sonra bile, şikayetinden vazgeçmesi mümkündür.

Karar verilinceye kadar şikayetçi şikayetinden vazgeçerse İcra Ceza Mahkemesi sanık hakkında düşme kararı verecektir. Sanık hakkındaki dava düşmüş olacaktır.

Kararın kesinleşmesinden sonra sanık şikayetinden vazgeçerse bu takdirde mahkemece ek kararla düşme kararı verilecektir. Sanık bu arada cezaevine alınmış ise bu takdirde ek kararın cezaevine gönderilmesi neticesinde sanığın derhal tahliyesine karar verilir.

Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Dilekçe Örneği Nedir?

Nafakanın ödenmemesi durumunda şikayet dilekçesi, nafaka yükümlülüğü ihlal şikayet dilekçesi gibi sorulara cevap mahiyetindeki örnek dilekçe internet ortamında oldukça fazladır ancak alanında uzman bir avukattan yardım almanız hak kaybına uğramamak adına oldukça önemlidir.

Nafakayı İhlal Davasında Avukatlık Vekalet Ücreti Nedir?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Türk hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla  avukat vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.(2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

Daha fazla makale için tıklayınız.

Tazyik Hapsi Nedir?

Yorum yapın