Beraat Kararı ve Ceza Davası Hüküm Çeşitleri Nedir?
Beraat kararı, sanık hakkında isnat edilen suçlamaya ilişkin yapılan muhakeme sonucunda suçsuz bulunduğunu belirten hükümdür. Beraat kelimesi; aklanmak, suçsuz bulunmak anlamına gelmektedir.
Tüm hüküm çeşitleri içerisinde beraat kararı yargılanan kişinin en lehine olan mahkeme kararıdır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu m.223/2’ye göre, sanık hakkında şu durumlarda beraat kararı verilir:
- Yüklenen fiilin kanunda suç olarak tanımlanmamış olması,
- Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmediğinin sabit olması,
- Yüklenen suç açısından failin kast veya taksirinin bulunmaması,
- Yüklenen suçun sanık tarafından işlenmesine rağmen, olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunması,
- Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması.
Ceza mahkemesi beraat kararının gerekçesinde, kanundaki nedenlerden hangisine dayanarak beraat hükmü verdiğini ayrıntılı olarak açıklamak zorundadır. Hangi beraat sebebine dayanılarak hüküm kurulduğu gerekçeli kararda anlatılmadığı takdirde, Bölge Adliye Mahkmesi ve Yargıtay tarafından bu eksiklik bozma nedeni yapılmaktadır.
Ceza Davası Hüküm Çeşitleri Nedir?
Ceza mahkemesi tarafından verilebilecek hüküm çeşitlerine 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) yer verilmiştir. CMK 223’ e göre hakim tarafından yargılama sonunda verilebilecek hükümler şunlardır:
- Beraat kararı,
- Ceza verilmesine yer olmadığı kararı,
- Mahkumiyet kararı,
- Güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararı,
- Davanın reddi kararı,
- Davanın düşmesi kararı,
- Durma kararı,
- Görevsizlik kararı,
Derhal Beraat Kararı Nedir?
Derhal beraat kararı (CMK m.223/9) ile beraat hükmü arasında sonuçları noktasında bir fark bulunmamaktadır. Beraat kararı kural olarak sanık hakkında yapılan yargılama sonucunda yani dosyada delillerin toplanmasının ve değerlendirilmesinin ardından verilir. Fakat kanun koyucu ilgili bentte; “Derhâl beraat kararı verilebilecek hâllerde durma, düşme veya ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilemez.” düzenlemiştir.Beraat kararının “Derhal” verilmesinin anlamı ise o anda yargılama hangi aşamada olursa olsun daha fazla delil toplamaya ya da araştırmaya gerek olmadığını işaret etmektedir.
Beraat Kararına Karşı Kanun Yolları Nedir?
İstinaf kanun yolu, ilk derece mahkemesinin ceza davası ile ilgili verdiği son kararın, üst dereceli bir mahkeme olan bölge adliye mahkemesi tarafından hem maddi vakıa yönünden hem de hukuka aykırılık yönünden yeniden incelenmesini sağlayan bir kanun yoludur. Beraat kararları aleyhine istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
Temyiz kanun yolu, istinaf mahkemesinin bozma kararı dışında kalan hükümlerinin hukuki yönden yeniden incelenmesi için bir ceza davasının taraflarına tanınan olağan bir kanun yoludur. Beraat kararına karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilir. Ancak, on yıl veya daha az hapis cezasını veya adlî para cezasını gerektiren suçlardan, ilk derece mahkemesince verilen beraat kararları ile ilgili olarak istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararları aleyhine temyiz kanun yoluna gidilemez. (CMK md. 286/2-f).
Beraat Eden Sanık Lehine Hükmedilen Vekalet Ücreti Nedir?
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi m. 14/4 hükmü uyarınca, “Beraat eden ve kendisini vekil ile temsil ettiren sanık yararına Hazine aleyhine maktu avukatlık ücretine hükmedilir.”
Avukatlık ücreti – Madde 164: “Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.”
Beraat Eden Birden Fazla Sanığın Vekilliği Durumunda Ayrı Ayrı Vekalet Ücreti Nedir?
Yargıtay 19.Ceza Dairesi’nin 2019/33104 Esas ve 2019/13267 Karar sayılı 22.10.2019 tarihli kararında;
“ÖZET: ….Gerek bağlantı kavramı nedeniyle birleştirilen; gerekse suçun iştirak halinde işlenmesi nedeniyle birden fazla sanık hakkında açılan kamu davalarının; bir ceza davasında birlikte görülmesi sırasında kendisini özel bir müdafi ile temsil ettiren sanıklar hakkında beraat hükmü verilmesi halinde, sanıkların haklarında kamu davasının açılmasına sebebiyet verecek derecede kusuru olmaması şartıyla, her sanık için ayrı ayrı ve hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirtilen miktarda maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğine karar verilmiştir…
Adli Yargıda Beraat Eden Memura Disiplin Cezası Verilebilir Mi ?
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 2003/67 E. 2003/436 K. ve 20.06.2003 tarihli kararında;“Memurun iddiaya konu fiili işlemediğinin veya fiilin o memur tarafından işlenmediğinin tespit edilmediği, bununla birlikte delil yetersizliğinden bahisle “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi gözetilerek beraat kararı verildiği hallerde, memur hakkında disiplin cezası verilebileceği içtihatta kabul edilmektedir” hükmüne atıfta bulunulmuş ve delil yetersizliği gibi sebeplerle memurun adli yargıda berat etmiş olmasının disiplin yönünden ceza verilmesine engel olmayacağı bildirilmiştir.”
Beraat Kararı Adli Sicil Kaydına İşler Mi?
Beraat, kelime anlamıyla “aklanmak” manasına gelmektedir. Bu nedenle beraat kararı yargılanan sanığın masumiyetinin ispatıdır. Beraat kararı veya beraat kararının konusu olan olay hiçbir şekilde adli sicil kaydına işlenmez.
Daha fazla makale için tıklayınız.
İstinaf ve Temyiz Süreci Nedir?