Sıra Cetveline İtiraz ve Şikayet Nedir?
İcra İflas Kanunu’nda Sıra Cetveli, İcra İflas Kanunu’nun 104. maddesinde sıra cetveli düzenlenmiştir. Sıra cetvelinin düzenlenmesinin amacı alacaklılar arasındaki menfaat çatışmasının önlenmesi ve alacaklıların korunmasıdır.İcra İflas Kanunu’muzun 140. Maddesi “Satış tutarı bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse icra dairesi alacaklıların bir sıra cetvelini yapar.” diyerek neden sıra cetveli yapılması gerektiğinin cevabını vermiştir.
İcra İflas Kanunu’nda Sıra Cetveli İcra takibinde haczedilen mallar satıldıktan sonra hacze iştirak eden alacaklılara dağıtılmak üzere satışı yapan icra müdürlüğünce alacaklılara paylaştırılır. Bu paylaşım belli bir sıraya tabi olarak paylaştırılmalıdır. Çünkü haczedilen mallar satıldıktan sonra tüm alacaklıların alacağını karşılamaya yetmeyebilir.
Sıra Cetvelinin Tebliğ Edilir Mi?
Sıra cetveli, icra takibinde alacaklıların haklarını korumayı amaçlayan ve borçlunun ödeme sırasını belirleyen önemli bir belgedir. İcra dairesi, sıra cetvelinin birer suretini alacaklılara tebliğ eder. Ancak, iflas hukukuna aykırılık durumunda alacaklılar, şikayet yoluna başvururlar ya da itiraz davası açabilirler. Bu noktada, alacaklıların en çok itiraz ettiği konu, sıra cetvelindeki ödeme sırasıdır. İcra İflas Kanunu’nun 141. Maddesine göre sıra cetvelinin birer sureti icra dairesi tarafından ilgililere tebliğ edilir.
Sıra Cetveline İtiraz Davası Nedir?
Sıra cetveline itiraz davasında ki yargılama usulü ise basit yargılamadır ve genel mahkemelerde görülür.Sıra cetveline itiraz etmek isteyen alacaklının ispat yükünün kendisindedir.Sıra cetveline karşı koymak isteyen alacaklı, bu husustaki takip hukuku kurallarının yanlış uygulandığını iddia etmeyip, sıra cetveline alınmış olan bir alacaklının alacağına veya onun sırasına itiraz etmek istiyorsa, o zaman sıra cetveline karşı mahkemede itiraz yoluna başvurması, yani o alacaklıya karşı genel mahkemede dava açması gerekir. (İİK m.142)
Burada davacı sıra cetveline alınmış olan alacaklının alacağına veya sırasına itiraz eden alacaklıdır. Davalı ise,alacağına veya sırasına itiraz edilen olacaktır. Borçlu sıra cetveline karşı şikayet yoluna gidebildiği halde, borçlunun sıra cetveline karşı itiraz davası açmasına imkan yoktur.
Sıra Cetveline İtiraz Davası ve Şikayet Adli Tatilde Görülür Mü?
- İİK’nın 18/1 maddesi ‘İcra mahkemesine arzedilen hususlar ivedi işlerden sayılır ve bu işlerde basit yargılama usulü uygulanır”,
- HMK’nın adli tatilde görülecek dava ve işler başlıklı 103/1-h maddesi ‘Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.’ hükümlerini içermektedir.
Sıra Cetveline İtiraz Davasının Nedenleri Nedir?
- Davacının kendi alacağının miktarına itiraz etmiş olması halinde, uyuşmazlığın genel mahkemede çözümlenmesi gerekir,
- ‘Sıra cetveline kaydedilmiş alacağın zamanaşımına uğramış olması nedeniyle oradan çıkarılması gerekeceğine’ ilişkin iddianın, genel mahkemede incelenir,
- ‘Sıra cetvelindeki alacaklının alacağının sıradan çıkarılması gerektiği iddiasının genel mahkemede incelenir,
Sıra cetveline yedi gün içinde hiçbir şikayet ya da itiraz yapılmazsa sıra cetveli kesinleşir.
Sıra Cetveline Şikayetin Nedenleri Nedir?
İcra müdürün, sıra cetvelini yaparken buhusustaki takip hukuku hükümlerine aykırı hareket ettiği ve yapılan muameleninhadiseye uygun olmadığı iddia edilmekte ise, bu halde sıra cetveline karşıgidilecek olan yol şikayet yoludur. ( İİK m.16)
İİK M.142,III’ten sıra cetveline karşı şikayetyolunun sadece sıraya karşı bir itirazda bulunulması hali ile sınırlıymış gibibir anlam çıkmakta ise de, icra müdürünün uymak ve re’sen yapmak mecburiyetindeolduğu bütün hususlardan dolayı İİK m.16 gereğince şikayet yolunabaşvurulabilir. Şikayet sebeplerinden ekserisini, alacaklının istediği sırayakabul edilmemesi teşkil edecektir.(m.142,III)
Eğer alacaklılardan birisi, sıra cetvelindeki sıraya ki bu sıra ister kendi sırası ister başka alacaklıların sırası olsun, itiraz etmek istiyorsa, bunu şikayet yoluyla icra mahkemesine bildirmesi gerekir.(İİK. m.142/III).
İİK m. 142/III’de yalnız sıraya dair şikayetlerin icra mahkemesine arzolunacağından bahsedilmekte ise de gerek doktrindeve gerekse Yargıtay içtihatlarında icra memurunun sıra cetvelini düzenlerken takip hukuku hükümlerine aykırı harekette bulunması halinde de şikayet yoluna başvurulabileceği kabul edilmektedir.
Hacze katılma koşulları (İİK. m. 100, 101) gerçekleşmemesine rağmen,bu koşullar gerçekleşmiş gibi, bir alacaklıya sıra cetvelinde yer verilirse, bu durum diğer alacaklıların şikayetine neden olabileceği gibi, hacze katılma istemi kabul edilmesi gereken bir alacaklının bu istemi kabul edilmez ve sıra cetvelinde kendisine yer verilmezse, ilgili alacaklı bu durumda da şikayet yoluna başvurarak,sıra cetvelinin düzeltilmesini isteyebilir.
Sıra Cetveline İtiraz Davası ile Şikayet Arasındaki Farklar Nelerdir?
İcra takip işlemlerine karşı başvurulabilen bir yol olan şikayet kanun yolu teknik anlamda bir dava türü değildir. Şikayet kanun yolu bir nevi icra mahkemesi tarafından icra takip işleminin takip hukuku hükümlerine uygunluğunun denetlenmesidir. İcra mahkemesi tarafından şikayet sonucunda verilen karar teknik olarak maddi anlamda kesin hüküm oluşturmazken, dava sonunda verilen karar maddi anlamda kesin hüküm oluşturmaktadır.
Bu teknik ayrımın pratik sonucu olarak, icra mahkemesi tarafından şikayet üzerine verilen kararın kesin hüküm oluşturmaması sebebiyle, daha sonra genel mahkemede açılan davanın kesin hüküm itirazı ile karşılaşmayacağını söyleyebiliriz. Şikayet müessesesi İİK.’nun 16. maddesinde genel bir madde olarak düzenlenmiş olup, sıra cetveline karşı şikayet hususu ise 142/3 hükmünde ‘İtiraz alacağın esas ve miktarına taallük etmeyip yalnız sıraya dairse şikayet yoluyle icra mahkemesine arzolunur.’ denilmek suretiyle sıra cetveline karşı hangi hallerde şikayet yoluna gidilebileceğine de açıklık getirilmiştir.
Sıra cetveli bakımından genel bir ayrım olarak; şikayet yolu şekli eksiklik ve takip hukukuna aykırılık sebepleri ile başvurulan bir yol iken, itiraz davası ise maddi hukuku bakımından gerçekliğe aykırılık iddialarının incelendiği bir dava türüdür.
Borçlu Sıra Cetveline İtiraz Davasında Taraf Mıdır?
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2016/9039 E. , 2020/2336 K.“Borçlunun, sıra cetveline itiraz davalarında kural olarak taraf olma ehliyeti bulunmamaktadır.“
Hacizde Öncelikli Alacaklar Nedir?
Hacizde öncelikli alacaklar, diğer alacaklara göre daha öncelikli olarak tahsil edilmek üzere belirlenmiş olan alacaklardır. Hacizde öncelikli alacaklar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Vergi alacakları: Devlete olan vergi borçları, genellikle diğer alacaklardan öncelikli olarak kabul edilir. Vergi daireleri, öncelikli alacaklılar statüsünde yer alır ve diğer alacaklardan önce tahsilat işlemlerini gerçekleştirir.
- Nafaka alacakları: Nafaka alacakları da hacizde öncelikli olarak kabul edilen alacaklardandır. Boşanma veya ailevi ilişkilerden kaynaklanan nafaka borçları, diğer alacaklardan önce tahsil edilir.
- Sosyal güvenlik primleri: Sigorta primleri gibi sosyal güvenlik alacakları, öncelikli alacaklar arasında yer alır. Sigorta kurumları, prim borçlarını diğer alacaklardan önce tahsil etme hakkına sahiptir.
- Kamu alacakları: Kamu kurumlarına olan borçlar, özellikle devlet kurumlarına olan borçlar, hacizde öncelikli alacaklar arasında yer alır. Bu kapsamda vergi daireleri, belediyeler, sosyal güvenlik kurumları gibi kurumların alacakları öncelikli olarak tahsil edilir.
Öncelikli alacaklar, diğer alacaklara göre daha öncelikli olarak tahsil edilir. Ancak, her durumda öncelik sırası, alacak miktarı, alacak türü ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Haciz işlemlerinde öncelik sırasının belirlenmesi, icra dairesi tarafından yapılır ve yasalar çerçevesinde uygulanır.
Daha fazla makale için tıklayınız.
İhalenin Feshi Davası Nedir? İhalenin Feshi Nedenleri Nedir?
Haline Münasip Evin Haczedilmezliği Nedir? Meskeniyet İddiası ve Şikayeti Nedir?
