İçerikte Neler Var?
Savcılık Soruşturma Dosyasında Gizlilik Kararı Nedir ? Gizlilik Kararına Nasıl İtiraz Edilir ?
Ceza hukuku, suçları cezalandırmak amacıyla uygulanan kurallar bütünüdür. Her ceza davası, belirli bir suçun işlendiği iddiası üzerine başlatılan soruşturma sürecini kapsar. Bu süreç, suçun aydınlatılması için kritik öneme sahiptir. Ancak, bazı davalarda savcılığın dosyada gizlilik kararı alması gerekebilir. Gizlilik kararı tarafları korumak adına bazen gerekli olduğu gibi özgürlüğü kısıtlayıcı durum olan tutuklama durumunda da mağduriyete neden olabilmektedir.
Ceza davalarında gizlilik kararının amacı, soruşturmanın etkili bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Bu karar, yalnızca yetkili kişilerin dosyaya erişimini mümkün kılar ve dosyanın dışarıya sızmasını engeller. Ayrıca, ceza hukuku kapsamında soruşturmanın başından itibaren delillerin karartılmasını önlemek ve davanın düzgün ilerlemesini sağlamak adına kritik bir rol oynar.
Savcılık Soruşturma Dosyasında Gizlilik Kararının Verilme Nedenleri Nedir?
Suçun katalog suçlardan olması ve taraflar için tehdit durumu,
Tanık güvenliği,
Şüphelinin ve tarafların dosya kapsamında delil karartma riski,
Medyanın ve kamuoyunun etkisi,
Savcılık Soruşturma Dosyasında Gizlilik Kararının Sonuçları Nedir?
Dosyaya erişim sınırlaması,
Kamuoyunun bilgi edinmesi yasaktır,
Soruşturma sürecinin sağlıklı yürütülmesi,
Tüm işlemlerin yazılı ve tutanakla yapılması,
Sanıkların ve mağdurların haklarının korunması,
Savcılık Soruşturma Dosyasında Gizlilik Kararının Uygulama Alanları Nedir?
Bu karar bütün suçlarda değil, ancak katalog olarak ismen sayılan aşağıdaki suçlara ilişkin yürütülen soruşturmalarda verilebilir:
a) Türk Ceza Kanununda yer alan;
– Kasten öldürme (madde 81, 82, 83),
– Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç, madde 102),
– Çocukların cinsel istismarı (madde 103),
– Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),
– Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (madde 220),
– Devletin güvenliğine karşı suçlar (madde 302, 303, 304, 307, 308),
– Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316),
– Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk (madde 326, 327, 328, 329, 330, 331, 333, 334, 335, 336, 337),
b) 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’da tanımlanan silah kaçakçılığı (madde 12) suçları,
c) 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 160. maddesinde tanımlanan zimmet suçu,
d) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda tanımlanan suçlar.
belirtilen bu suçlar katalog olup kanunda sayıldığı için yorumla artırılamaz. Dolayısıyla bu suçların dışında kalan suçlar ile ilgili yapılan soruşturmalarda avukatın / müdafiin dosyayı inceleme yetkisinin kısıtlanmasına karar verilmesi mümkün değildir.
Savcılık Soruşturma Dosyasında Gizlilik Kararı Ne Kadar Devam Eder?
Müdafi, iddianamenin mahkeme tarafından kabul edildiği tarihten ya da verilmişse kovuşturmaya yer olmadığına dair karardan itibaren dosya içeriğini ve muhafaza altına alınmış delilleri inceleyebilir; bütün tutanak ve belgelerin örneklerini harçsız olarak alabilir. Dolayısıyla kısıtlama kararı olunca, iddianamenin mahkemece kabulüne veya verilirse kovuşturmaya yer olmadığına dair karara kadar dosya incelenemez.
İşte, cumhuriyet savcısının talebi üzerine hakim tarafından verilen “müdafiin dosyayı inceleme yetkisinin kısıtlanmasına” dair karara, pratikte yasal olarak doğru olmayan bir ifadeyle “gizlilik kararı” deniliyor. Bunun doğru tabiri “gizlilik kararı” değil “müdafiin dosyayı inceleme yetkisinin kısıtlanması”dır.
Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisi Nedir?
1) Müdafi, soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir.
2) Müdafiin dosya içeriğini inceleme veya belgelerden örnek alma yetkisi, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim kararıyla kısıtlanabilir. Bu karar ancak kanunda sayılan suçlara ilişkin yürütülen soruşturmalarda verilebilir.
Mevzuat Hükümleri Nedir?
Bilindiği üzere, 2709 sayılı Anayasa’nın 38’inci maddesinin dördüncü fıkrasında; “Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar, kimse suçlu sayılamaz”, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Adil yargılanma hakkı” kenar başlıklı 6’ncı maddesinin ikinci fıkrası: “Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır”, 04/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun “Tanımlar” başlıklı 2’nci maddesinde
Bu Kanunun uygulanmasında;
- Şüpheli: Soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,
- Müdafii: Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukatı,
- Vekil: Katılan, suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiyi ceza muhakemesinde temsil eden avukatı,
- Soruşturma: Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi,
- Kovuşturma: İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi,
- Malen sorumlu: Yargılama konusu işin hükme bağlanması ve bunun kesinleşmesinden sonra, maddi ve mali sorumluluk taşıyarak hükmün sonuçlarından etkilenecek veya bunlara katlanacak kişiyi, ifade eder.
Soruşturma Evresinde Verilen Gizlilik Kararına İtiraz Dilekçesi Nedir?
Bu isim altında internet üzerinde matbu birçok dilekçe mevcut olup her somut olay için ayrı değerlendirme gerekmekte olup alanında uzman bir ceza avukatından yardım almak hak kaybına uğramamak ve mağdur olmamak için oldukça önemlidir.
