İçerikte Neler Var?
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış Usulü Nedir? E İhale Nedir?
Türk Medeni Kanunu’nun 699. maddesi uyarınca, taşınmazın aynen bölünmesi mümkün olmadığında veya önemli değer kaybına uğrayacağı durumlarda, satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilir. Bu süreçte malın açık artırma ile satılması ve satış bedelinin paydaşlar arasında payları oranında dağıtılması esastır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış Süreci Nasıl İşler?
Ortaklığın giderilmesi davasında satış süreci, belirli adımlarla gerçekleşir.
- Dava Açılması
Başvuru: Ortaklardan biri veya birkaçı, malın ortaklığının giderilmesi için mahkemeye başvurur.
Mahkeme Kararı: Mahkeme, malın niteliğine göre ortaklığın hangi şekilde giderileceğine karar verir. Malın paylaştırılması mümkün değilse, genellikle satış yoluna gidilir.
- Satış Kararı
Mahkeme Kararı: Mahkeme, malın satışına karar verir. Bu karar, sulh hukuk satış memurluğu aracılığıyla gerçekleştirilir.
Satışın Şekli: Mahkeme, satışın açık artırma veya pazarlık usulüyle yapılmasına karar verebilir.
- İcra Müdürlüğü Tarafından Satış
Satış İlanı: Sulh hukuk satış memurluğu, satış tarihini ve şartlarını belirler. Satış ilanı, icra dairesi tarafından yayımlanır.
Açık Artırma: Mal, belirlenen tarihte açık artırma yoluyla satılır. En yüksek teklifi veren kişi malı satın alır.
- Satış Bedelinin Paylaştırılması
Satış Geliri: Satıştan elde edilen gelir, sulh hukuk satış memurluğu tarafından pay sahiplerine dağıtılır.
Paylaştırma: Mahkeme kararı doğrultusunda, pay sahiplerine hak ettikleri paylar verilir.
Satış Memuru Tayini ve Satış İşlemleri Nedir?
Mahkeme kararının kesinleşmesiyle birlikte, paydaşlardan birinin talebiyle birlikte, satış işlemlerini yürütmek üzere bir satış memuru görevlendirilir. Satış memuru, öncelikle taşınmazın tapu kaydını ve kadastro veya imar çapını getirtir. Ortaklığın giderilmesi davası sırasında yapılan kıymet takdiri satış için yeterli değildir. Satış memurunca ortaklığın giderilmesi davası sonrası satış sürecinde yeniden kıymet takdiri yapılması zorunludur.Tarife uyarınca satış memurluğu yeterli gider avansın yatırılması için tensip ara kararı kurar.
E-Satış Sisteminde Açık Artırma Süreci Nasıl İşler?
E-satış sisteminde açık artırma süreci, fiziki ihaleye göre bazı farklılıklar gösterir. UYAP üzerinden yürütülen bu sistemde: Katılımcılar, muhammen bedelin %10’sini elektronik ortamda, banka/kredi kartı veya EFT/havale yoluyla yatırabilirler. UYAP e-satış portalı üzerinden tekliflerini elektronik olarak iletirler. E-satış sisteminde artırma, 7 gün boyunca devam eder ve katılımcılar bu süre içinde tekliflerini istediği zaman yükseltebilirler. Fiziki ihaledeki gibi tellal bağırması yerine, sistem otomatik olarak ihalenin sonuçlandığını ilan eder. İhale bedelinin ödenmesi için verilen süre içerisinde, başarılı teklif sahibi elektronik olarak veya banka kanalıyla ödeme yapar ve devir işlemleri başlatılır.
İhale Damga Vergisi ve Harçların Ödenmesi Nedir?
İhale sürecini başarıyla tamamlayan ve taşınmaz mülkiyetini iktisap eden kişi, aşağıda belirtilen vergi ve harç yükümlülüklerini yerine getirmekle mükelleftir:
Katma Değer Vergisi (KDV): %10,
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV): %4,
Tapu Harcı: %0,4 (Ancak %0,2’si iade edilir.)
İzale-i Şuyu Davasında Satış Kesinleştikten Tahliye Nedir?
İzale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davasında satış kesinleştikten sonra, satış bedeli paydaşlara tapudaki payları oranında dağıtılır ve tapu sicil müdürlüğüne yazı yazılarak taşınmazın alıcı adına tescili sağlanır. Taşınmazda yaşayan paydaşlar varsa, alıcı tarafından İcra ve İflas Kanunu’nun 135. maddesi uyarınca tahliye talep edilebilir.
İzale-i Şuyu Davasında Açık Artırmaya Kimler Katılabilir?
İzale-i şuyu davasında açık artırmaya, taşınmazın bilirkişi tarafından belirlenen değerinin %10’si oranında teminat gösterebilen herkes katılabilir. Taşınmaz üzerinde hakkı bulunan paydaşlar ise, tapu kaydındaki paylarının değeri teminat tutarını karşılıyorsa, ayrıca teminat göstermeden ihaleye katılabilirler.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Alıcı Çıkmazsa Ne Olur?
Ortaklığın giderilmesi davasında yapılan açık artırmada alıcı çıkmazsa veya teklif edilen bedel yasal eşiklere ulaşmazsa, ikinci artırma düzenlenir. İkinci artırmada da satış gerçekleşmezse satış talebi düşer ve paydaşlardan birinin yeniden satış talebinde bulunması gerekir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Hissedarların Öncelik Hakkı Var Mıdır?
İzale-i şüyu ihalesinde hissedarların öncelik hakkı bulunmamaktadır. Ancak ihalenin yalnızca hissedarlar arasında yapılması mümkün olabilir. Bunun için satış memurluğu sürecinden önce ortaklığın giderilmesi davasında tüm hissedarların talebiyle karar alınması gerekir. Tüm hissedarlar izale-i şüyu ihalesinin hissedarlar arasında yapılması isteminde bulunursalar mahkeme de bu yönde karar verir ve izale-i şüyu ihalesine hissedarlar dışında kimse giremez. Ancak mahkemece bu yönde karar verilmemişse hissedarların ihale sürecinde herhangi bir önceliği bulunmamaktadır. Bununla birlikte hissedarın satışa konu olan malı alma ihtimali, hissedar olmayan üçüncü kişilere nazaran daha yüksektir.
İhale Bedelini Yatırma Süresi Ne Kadardır?
İcra ve İflas Kanunu 130. Maddesi uyarınca ihale alıcısı artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren 7 gün içinde satış bedelini ödemek zorundadır.
İzale-i Şuyu Davasında İhale Bedeli Yatırılmazsa Ne Olur?
Yasal süre içerisinde ortaklığın giderilmesi ihale bedelinin ödenmemesi durumunda ihale iptal edilecek ve ihale bedelini yatırmayan katılımcının teminatı kendisine iade edilmeyecektir. Amiyane tabirle izale-i Şüyu ihale bedelinin yatırılmaması durumunda teminat bedeli yanacaktır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında İhaleye Teminatsız Katılma Nedir?
İzalei şüyu ihalesinde veya satış memurluğunda teminatsız katılım için hisse oranı en az %10 olmalıdır. Bu oranın altında hisse sahibi olan kişiler hisse oranları düşüldükten sonra %10’dan kalan miktarı yatırarak ihaleye katılım sağlayabilirler. Örnek vermek gerekirse hissedarın %5 hissesi varsa izalei şüyu ihalesine katılmak için %5 oranında teminat yatırması yeterli olacaktır.
Muhdesat İddiası Olanların Paraları Paylaştırma Süreci Nedir?
Satış memurluğu satışa konu arsa veya tarlayı üzerindeki ev, ağaç ve samanlık gibi tüm muhdesatıyla birlikte sattığından ve bu bedeli tüm hissedarlara payları oranında paylaştırdığından dolayı muhdesatı kendi emeğiyle yaptıran hissedar bu muhdesat bedelinin tüm hissedarlara bölüştürülmemesini yalnızca kendisine ödenmesini istemektedir. Ancak bu kural olarak satış memurluğu aşamasında değil izale-i şüyu dava aşamasında halledilmesi gereken bir meseledir. Nitekim satış memurunun muhdesat bedelini tüm hissedarlara değil sadece muhdesat sahibine ödeyebilmesi için ortaklığın giderilmesine ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararında bunun açıkça yazılmış olması gerekir.
Daha fazla makale için tıklayınız.
