Ohal Nedir? Neden ilan Edilir? Anayasa 119. Madde Nedir?
Anayasanın 119. maddesinde, “Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.”
Olağanüstü hal ilanı kararı, verildiği gün Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.
Ohal Yükümlülükleri Nasıl Düzenlenir?
Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir.
Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, 104 üncü maddenin onyedinci fıkrasının ikinci cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur.
Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hâli hariç olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar.” ifadeleri yer almaktadır.
Ohal Kapsamında Hangi Kararlar Verilebilir?
OHAL kapsamında şu uygulamalar hayata geçirilebilmektedir;
OHAL bölgesine dışarıdan giren kişilere karşı önlem alınması,
Ruhsatı olan tüm silahlara el konulması ve yasaklanması,
Sesle yapılabilecek herhangi bir kaydın yayınlanmasını ve paylaşılmasını engelleme,
Her türlü bulunan cephanelerin toplatılması ve el konulması,
Kesici ve delici eşyalarının taşınmaması ve el konulması,
Bölge dahilinde güvenliklerinin sağlanması gerekli görülen tesis veya teşekküllerin bulunduğu alanlara giriş ve çıkışı düzenlemek, kayıtlamak veya yasaklamak,
Kapalı veya açık herhangi bir bölgede toplanılması veya görüşülmesini yasaklama,
Kişilerin toplantı yapması veya bir alanda toplanması sonucu kalabalığın dağıtılması,
Dernek vb STK’ların faaliyetlerinin belirlenen süre boyunca durdurulması,
Hassasiyet taşıyan kamuya veya kişilere ait kuruluşlara ve bankalara, kendi iç güvenliklerini sağlamak için özel koruma tedbirleri aldırmak veya bunların artırılmasını istemek,
Sokağa çıkmayı sınırlamak veya yasaklamak,
Kişilerin tüm eşyalarının detaylı olarak aranması ve tehlike oluşturabilecek eşyalara el konulması,
Gazete, dergi veya broşür ürünlerinin basılmasının yasaklanması, dağıtılması ve toplanılması,
Belirli bölgelerde ve saatlerde kişilerin dolaşmasını veya toplanmasını yasaklama,
Kişilerin; üstünü, araçlarını, eşyalarını aratmak ve bulunacak suç eşyası ve delil niteliğinde olanlarına el koymak,
Olağanüstü hal ilan edilen bölge sakinleri ile bu bölgeye hariçten girecek kişiler için kimlik belirleyici belge taşıma mecburiyeti koymak,
Ohal Hangi Şehirlerde İlan Edildi?
OHAL , depremin etkilediği 10 şehir (Kahramanmaraş, Hatay, Malatya, Gaziantep, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Kilis, Adana ve Osmaniye) için ilan edildi.
Ohal Ne Kadar Sürecek?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kahramanmaraş merkezli depremler sebebiyle, 10 ilde 3 aylık olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiği açıkladı. (07.02.2023)
Sıkıyönetimle Ohal Arasındaki Fark Nedir?
Sıkıyönetim; tabii afet, salgın hastalık, ağır ekonomik bunalımlar ve sıkıyönetimi gerektiren hâllerin daha hafifinin meydana gelmesi durumlarında ilan edilen olağanüstü hâlden farklıdır. Sıkıyönetimde yetki, askerî makamlarda; olağanüstü hâlde ise mülki makamlardadır. Yani Ohal’de yönetim sivil makamlardadır, sıkıyönetimde ise yönetim askeri makamlardadır.